Potas to pierwiastek, który znajdziemy w układzie okresowym, oznaczony symbolem K. Należy do istotnych makroelementów, składających się na ludzki organizm. Jego funkcje są istotne. Pomaga komórkom w przekazywaniu impulsów elektrycznych, odpowiada za prawidłowe napięcie mięśni oraz ciśnienie krwi. W jaki sposób go suplementować i czym grozi jego nadmiar lub niedobór?
Spis treści:
ToggleCo to jest potas?
Potas, wraz z magnezem, wapniem i sodem to cztery minerały, które mają ogromny wpływ na funkcjonowanie ludzkiego organizmu. Oznaczony symbolem K, w układzie okresowym, wpływa na naszą gospodarkę wodno-elektrolitową oraz kwasowo-zasadową. Bierze on udział w spalaniu białek oraz węglowodanów i wpływa na dotlenianie ludzkiego mózgu. Aby mięśnie pracowały poprawne, również potrzebny jest im potas. Pierwiastek ten usuwany jest z organizmu za pomocą nerek.
Co ciekawe, w swojej nieorganicznej formie, nadmanganian potasu, jest środkiem o właściwościach odkażających. Preparat o niskim stężeniu może być używany podczas odkażania ran. Wodorotlenek potasu natomiast często wykorzystywany jest przy produkcji wybielaczy czy mydła.
Funkcje potasu
Potas – do czego potrzebny jest naszemu organizmowi? Stanowi jeden z istotnych elektrolitów, które budują ludzkie komórki. Jeśli chodzi o elektrolity, są to pierwiastki, które obdarzone są ładunkiem elektrycznym i mogą przewodzić prąd. Potas właściwości ma dlatego bardzo istotne dla organizmu – utrzymuje właściwe napięcie elektryczne na błonach komórkowych, a także odpowiedzialny jest za przekazywanie między komórkami impulsów elektrycznych.
Potas bierze też udział w budowie aminokwasów.
Rola potasu w organizmie
Za co odpowiada potas? Pierwiastek ten zaliczany jest do elektrolitów. Oznacza to, że ma on ogromny wpływ na prawidłową pracę mięśni. Znajdziemy go również m.in. w komórkach najważniejszego mięśnia w ciele – w sercu, gdzie odpowiada za generowanie impulsów elektrycznych. To temu makroelementowi w dużej mierze zawdzięczamy to, że nasze serca biją.
Potas i sód równoważą się wzajemnie. Utrzymywanie potasu na odpowiednim poziomie, pozwala na kontrolowanie ilości wody w ciele człowieka. Dzięki tym właściwościom, potas za co odpowiada również: to utrzymywanie ciśnienia na prawidłowym poziomie. Wpływa na jego obniżanie.
Na tym jednak rola pierwiastka się nie kończy. Potas jest ważnym elementem syntezy białek, które odpowiadają z kolei za budowę masy mięśniowej. Jest nieoceniony podczas rozbudowy mięśni i utrzymania ich na właściwym poziomie. Jednocześnie warto zaznaczyć, że makroelement przeciwdziała zbyt wysokiemu poziomowi wapnia w organizmie. Dzięki temu dba o prawidłowe napięcie mięśni.
Pierwiastek pobudza wydzielanie insuliny i pomaga w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej organizmu.
Wpływ potasu na zdrowie
W zdrowym organizmie jest zachowana równowaga między potasem a sodem. Gdy jednego z pierwiastków jest zbyt dużo, a drugiego za mało, możemy odczuwać różnego rodzaju dolegliwości. Wpływ ma potas na nadciśnienie oraz potas na serce. Gdy jest go za dużo w naszym organizmie, możemy borykać się ze zbyt niskimi wartościami. Gdy z kolei brakuje go w ciele, chorujemy m.in. na nadciśnienie lub zaburzenia rytmu serca.
Do tego, aby ludzkie ciało funkcjonowało prawidłowo potrzebne są więc regularne badania, odpowiednia dieta oraz suplementacja. Zbyt niski poziom potasu będzie negatywnie odbijał się na naszej tężyźnie fizycznej. Można zauważyć problemy z budowaniem masy mięśniowej i ogólne poczucie osłabienia.
Zapotrzebowanie potasu w organizmie człowieka
Jeśli zauważamy jakieś niepokojące objawy ze strony serca lub naszych mięśni, warto zgłosić się do lekarza. Powinien on wówczas zlecić szczegółowe badania krwi i określenie poziomu potasu w organizmie. Testy takie wykonuje się w laboratoriach, które można znaleźć m.in. w przychodniach.
Aby poddać się badaniu, należy być na czczo. Ostatni posiłek warto spożyć więc wieczorem, poprzedniego dnia. Warto też zadbać o odpowiednie nawodnienie. Dzień wcześniej spożyjmy około 1,5 litra wody. Z pobranej krwi dowiemy się na jakim poziomie w organizmie znajduje się potas. Norma mieści się w przedziale od 3,5 do 5,5 mmol/l.
Skutki nadmiaru potasu w organizmie
Potas w organizmie zazwyczaj znajduje się na dobrym poziomie. Zdarzają się jednak czasem wyjątkowe sytuacje, gdy mamy za wysoki potas. Zjawisko to nazywane jest hiperkalemią. Potas za wysoki może powodować zaburzenia rytmu serca, które są niebezpieczne dla zdrowia, a nawet i życia.
W związku z tym, że za oczyszczanie organizmu z nadmiaru pierwiastka odpowiadają nerki, to przy ich nieprawidłowej pracy, również możemy zaobserwować za wysoki potas we krwi. Do takiej sytuacji może dojść np. podczas przyjmowania niektórych leków, stosowania nieodpowiedniej diety, stosowania niektórych używek.
Jeśli podejrzewamy za wysoki potas w organizmie, poza wizytą u lekarza, warto przyjrzeć się swojej diecie. Wykluczmy z niej produkty bogate w ten makroelement. Nie sięgajmy po substytuty soli, unikalny także suplementów diety. Dążmy raczej do budowania równowagi makroelementowej organizmu.
Skutki niedoboru potasu w organizmie
Gdy stosujemy np. leki obniżające poziom ciśnienia krwi, możemy obniżać swój potas. Niedobór może mieć wówczas spore konsekwencje. Podobnie działać będą schorzenia, wywołujące biegunki, wymioty oraz zaburzenia pracy nerek. Hipokalemia, bo tak nazywamy potas za niski, może prowadzić do poczucia ogólnego osłabienia, zwiotczenia mięśni, zaburzeń rytmu serca, ale też wzrost ciśnienia krwi. Możemy borykać się także z nieustannym poczuciem zmęczenia, zdenerwowaniem, omdleniami czy trądzikiem oraz wzdęciami.
Za niski potas może być także wywołany poprzez niedoczynność tarczycy. Choroba ta wpływa na wzmożone wydalanie potasu z organizmu. Niedobory wiążą się też z intensywnymi krwotokami, oparzeniami, wstrząsami. Hipokalemia wywoływana jest również przez sterydoterapię, zespół Cushinga oraz śpiączkę cukrzycową.
Źródła potasu w produktach spożywczych
Aby zadbać o odpowiedni poziom makroelementu w organizmie, powinniśmy dowiedzieć się w czym jest potas. Znajdziemy potas w produktach mięsnych – to przede wszystkim. Gdy chcemy zapewnić organizmowi odpowiednią podaż pierwiastka, postawmy na kurczaka, królika, dziczyznę oraz czerwone mięso. Warto sięgać też po ryby, a szczególnie sardynki, łososia oraz dorsza.
Sięgając po warzywa, również możemy dostarczać potas. Źródła to m.in. ziemniaki, bataty, dynia, brokuły, soczewica czy groch oraz fasola. Produkty najlepiej podawać w formie naturalnej, gotowanej na parze, aby zachować jak najwięcej z ich właściwości.
Potas w jakich produktach jeszcze jest obecny? Będą to bez wątpienia owoce. Znajdziemy go w bananach, cytrusach, morelach, śliwkach, kiwi oraz w niektórych owocach suszonych. Warto sięgać też po orzechy, mleko oraz nabiał.
Przykładowe produkty spożywcze o wysokiej zawartości potasu
Potas w diecie jest niezwykle istotny, dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Znajdziemy go w produktach spożywczych, po które sięgamy na co dzień.
ZAWARTOŚĆ POTASU W 100 GRAMACH PRODUKTU | |
Sok pomidorowy | 260 mg |
Kakao | 1900 mg |
Mak | 960 mg |
Pistacje | 1100 mg |
Pestki dyni | 810 mg |
Morele suszone | 1700 mg |
Banany | 360 mg |
Awokado | 600 mg |
Koncentrat pomidorowy | 1070 mg |
Ziemniaki | 400 mg |
Groch suchy | 940 mg |
Fasola sucha | 1200 mg |
Orzechy | 600-800 mg |
Mleko | 140 mg |
Jogurt naturalny | 200 mg |
Ser biały | 100 mg |
Ser żółty | 100 mg |
Jaja | 130 mg |
Mięso | 300-400 mg |
Ryby | 300-400 mg |
Kasze | 200-400 mg |
Pieczywo pełnoziarniste | 300-400 mg |
Mąka | 140 mg |
Płatki owsiane | 380 mg |
Soja sucha | 2100 mg |
Nasiona słonecznika | 800 mg |
Potas na zatrucie alkoholem
Potas do picia, szczególnie w postaci np. soku pomidorowego może być świetnym lekarstwem na kaca. Nadmierne spożycie alkoholu prowadzi do wydalenia tego pierwiastka. To skutkuje skurczami mięśni, odwodnieniem czy bólem głowy.
Czy należy suplementować potas?
Gdy borykamy się z niedoborem omawianego pierwiastka, możemy sięgnąć po potas do rozpuszczenia i inne suplementy diety, zawierające glukonian potasu. Warto skorzystać z nich również, gdy borykamy się z nadmiernym stresem lub skurczami mięśni.
Należy pamiętać, że dorosłe osoby powinny przyjmować dziennie od 2000 do 4000 mg potasu. O jakiej porze dnia brać potas? To nie ma znaczenia.