Jedną z częstszych przyczyn zgłaszania się pacjentów do gabinetów lekarskich jest choroba refluksowa przełyku. To powszechnie występujące schorzenie układu pokarmowego powoduje nieprzyjemne dolegliwości ze strony żołądka i ma istotny wpływ na jakość życia. W jego leczeniu najczęściej stosuje się leki hamujące wydzielanie soku żołądkowego, ale poza przyjmowaniem środków farmakologicznych chorym zaleca się modyfikację nawyków żywieniowych i przejście na dietę łatwostrawną. Jakie są najczęstsze objawy refluksu? Czego nie jeść przy zgadze, by nie obciążać nadmiernie żołądka? Jaka dieta przy tej chorobie jest zalecana przez specjalistów? Sprawdź!
Przeczytaj również: Dieta na odkwaszanie organizmu
Choroba refluksowa – czym jest, w jaki sposób się objawia oraz jakie są najczęstsze przyczyny zgagi?
Refluks żołądkowo-przełykowy jest jednym z częściej występujących schorzeń gastroenterologicznych w krajach wysoko rozwiniętych. Według badań szacuje się, że problemy ze zgagą zgłasza nawet 10-30% populacji na świecie. Zgodnie z definicją refluks to zarzucanie kwaśnej treści żołądkowej do przełyku, co powoduje nieprzyjemne dolegliwości, które pogarszają jakość życia chorego oraz negatywnie wpływają na ogólne samopoczucie.
Do rozwoju schorzenia przyczyniają się różne czynniki, które prowadzą do obniżenia napięcia dolnego zwieracza przełyku. Gdy nie działa on prawidłowo, wówczas mamy do czynienia z refluksem. Do upośledzenia tego głównego elementu bariery przeciwrefluksowej może doprowadzić:
- zwiększona ilość tłuszczu w posiłkach,
- spożywanie pikantnych potraw,
- siedzący tryb życia,
- jedzenie obfitych posiłków tuż przed snem,
- palenie tytoniu,
- nadużywanie alkoholu,
- przyjmowanie niektórych leków.
Ponadto do czynników, które mogą powodować zgagę, zalicza się nadmierną masę ciała, zaburzenia motoryki przełyku, wrzody żołądka i dwunastnicy oraz inne choroby układu pokarmowego. Zgaga może też pojawić się na skutek czynników psychologicznych takich jak np. negatywne emocje, długotrwały stres. Objawy choroby zwykle nasilają się bezpośrednio po posiłku, a także w pozycji leżącej na plecach i przy pochylaniu się do przodu.
Jakie czynniki sprzyjają występowaniu choroby refluksowej i cofaniu się treści pokarmowej z żołądka do przełyku?
W wielu badaniach potwierdzono, że zgaga a dieta mają ze sobą ścisły związek. Ryzyko refluksu mogą nasilać nie tylko tłuste i ciężkie potrawy, ale także ostre przyprawy, gdyż zwiększają one produkcję kwasu solnego w żołądku i sprzyjają cofaniu się treści pokarmowej. Prawdopodobieństwo wystąpienia choroby objawiającej się uczuciem palenia w przełyku zwiększa też nadwaga i otyłość. Dlatego pacjentom z nadmiernie nagromadzoną tkanką tłuszczową cierpiącym na zgagę zaleca się podjęcie działań na rzecz zredukowania masy ciała.
Ponadto występowaniu symptomów choroby sprzyja aktywność fizyczna podejmowana tuż po zjedzeniu posiłku, a zwłaszcza intensywne ćwiczenia polegające na podnoszeniu ciężkich przedmiotów i wykonywaniu głębokich skłonów. By uniknąć nasilenia nieprzyjemnych dolegliwości, osoby cierpiące na zgagę powinny regularnie się ruszać, ale trening nie powinien wiązać się ze schylaniem i dużym wysiłkiem. Do rekomendowanych form aktywności w tym przypadku zalicza się jogging, jazdę na rowerze, spacery oraz pływanie.
Dieta na zgagę – jakich produktów unikać przy refluksie? Czego nie jeść, aby nie doszło do zaostrzenia objawów choroby?
Zdrowa, zbilansowana dieta na zgagę polega na wykluczeniu tzw. produktów refluksogennych. Tego typu pokarmy mogą negatywnie wpływać na działanie dolnego zwieracza przełyku, opóźniać opróżnianie żołądka oraz wzmagać wydzielanie soku żołądkowego. Sprawdź, jaką żywność wyeliminować z codziennego menu, aby uniknąć zarzucania treści pokarmowej i podrażnienia przełyku.
Tłuste i smażone jedzenie
Badania wykazują, że spożywanie smażonych posiłków jest jednym z najczęstszych czynników zaostrzających objawy refluksu. Dlatego w dobrze dobranej diecie nie powinno być miejsca na ciężkostrawne potrawy z dużą ilością tłuszczu oraz na dania typu fast food.
Produkty pikantne i ostre przyprawy
Do nasilenia objawów zgagi u niektórych osób prowadzi też jedzenie mocno doprawionych potraw. Do składników negatywnie działających na błonę śluzową przełyku należy między innymi papryczka chilli, zwłaszcza występująca w niej kapsaicyna.
Warzywa cebulowe
Do produktów niedozwolonych na diecie na zgagę należą też warzywa cebulowe takie jak cebula, czosnek, por. Spożywanie posiłków przyrządzonych z ich wykorzystaniem zwiększa ryzyko obniżenia ciśnienia w obrębie struktur stanowiących fragment warstwy mięśniowej przełyku.
Owoce cytrusowe
Do produktów spożywczych, które nie są polecane osobom zmagającym się ze zgagą, należą też cytrusy. Związki zawarte w pomarańczach, grejpfrutach i cytrynach mogą drażnić przełyk i nasilać objawy refluksu.
Kolorowe napoje gazowane
Leczenie zgagi dietą zakłada także rezygnację z kolorowych napojów gazowanych. Zawarty w nich gaz wykazuje niekorzystny wpływ na błonę śluzową układu pokarmowego. Dlatego osobom cierpiącym z powodu refluksu do picia zaleca się głównie niegazowaną wodę mineralną.
Założenia dietetyczne i rola diety na zgagę – co jeść, aby uniknąć uczucia palenia w przełyku? Jak powinna wyglądać dieta przy zgadze?
Czynnikiem ryzyka objawów towarzyszących zgadze mogą być nie tylko powyższe pokarmy, ale też nieregularnie spożywane posiłki. Przystępując do modyfikacji jadłospisu, w pierwszej kolejności warto zwrócić uwagę, aby śniadania, obiady i kolacje jeść o określonych porach. Zdaniem dietetyków większe prawdopodobieństwo wystąpienia nieprzyjemnych objawów istnieje u osób, które często pomijają śniadanie, spożywają kolację bezpośrednio przed snem i jedzą w pośpiechu.
Drugą istotną kwestią jest komponowanie łatwostrawnych dań, które nie będą nadmiernie obciążać układu trawiennego. Do przyrządzania posiłków można używać drobnych kasz, pełnoziarnistych makaronów, chudego mięsa, ryb, warzyw, nasion. Należy też zachować ostrożność przy spożywaniu słodyczy. Poza tym, że zawierają spore ilości węglowodanów prostych sprzyjających odkładaniu się tkanki tłuszczowej, mogą przyczyniać się do wzrostu kwasowości w przełyku w ciągu pierwszej godziny po ich konsumpcji. By złagodzić dokuczliwe objawy schorzenia i poprawić produkcję śliny, po posiłkach można sięgnąć po gumę do żucia.
Przykładowy jadłospis diety przeciw zgadze – sprawdź, co jeść na zgagę, aby nie obciążać nadmiernie żołądka
PONIEDZIAŁEK
Śniadanie kanapki z jasnego pieczywa pszennego z twarożkiem, ogórkiem i koperkiem
Obiad gotowane chude mięso drobiowe z marchewką i brokułami
Kolacja zupa krem z czerwonej soczewicy
WTOREK
Śniadanie owsianka z borówkami, brzoskwiniami i migdałami
Obiad ryż z pieczonym jabłkiem i cynamonem
Kolacja sałatka z kurczakiem, grzankami i orzechami
ŚRODA
Śniadanie zupa mleczna z płatkami owsianymi
Obiad pulpety z indyka z ziemniakami i sałatką z buraków
Kolacja koktajl z kefirem, bananem i otrębami
CZWARTEK
Śniadanie kanapki z pastą z tuńczyka z kukurydzą
Obiad cukinia nadziewana mięsem mielonym z indyka
Kolacja jogurt naturalny z owocami
PIĄTEK
Śniadanie jajecznica, bułka graham z pastą z twarogu
Obiad pstrąg pieczony w folii z warzywami i kaszą jaglaną
Kolacja domowy kisiel borówkowy
Zgagi można się pozbyć – odpowiednie łączenie składników na talerzu i zmiana nawyków żywieniowych pomogą zniwelować nieprzyjemne dolegliwości żołądkowe
Lista produktów i posiłków, jakie możesz jeść na diecie na zgagę, jest dość szeroka. Jeśli jednak z różnych przyczyn nie możesz lub po prostu nie chcesz gotować, warto rozważyć skorzystanie z usług cateringu dietetycznego. W ofercie firmy Powermeal zajmującej się dowozem dań z dostawą znajduje się nie tylko dieta bezglutenowa czy dieta ketogeniczna. Nasz doświadczony dietetyk może również pomóc w skomponowaniu menu wolnego od składników refluksogennych. Ponadto doradzi, co jeść i jakich produktów unikać na co dzień, by zmniejszyć ryzyko nieprzyjemnego uczucia pieczenia w przełyku.
