Jeść i nie przybierać na wadze, a do tego utrzymywać ciało i umysł w świetnej kondycji? To marzenie wielu osób, a środków do realizacji tego celu jest całe mnóstwo. Jedną z teorii jest taka, zgodnie z którą najlepsze efekty osiągniemy, jedząc posiłki oparte na składnikach dostosowanych do specyficznych właściwości naszego organizmu, wynikających z grupy krwi. Sama idea nie jest wymysłem ostatnich lat.
Założenie, że dieta powinna być dostosowana do grupy krwi, wywodzi się głównie z prac amerykańskiego naturopaty Jamesa D’Adamo. Twierdził on, że każda grupa krwi ma unikalne cechy metaboliczne, które wymagają specyficznych składników odżywczych. Jak każda z teorii, także i tak zyskała wielu zwolenników na całym świecie. Są także spore grupy osób zrzeszonych wokół tej idei przekonujące, że pozytywnych efektów może doświadczyć każdy. Zwolennicy teorii przypisującej określonym grupom krwi konkretne diety twierdzą, że dostosowanie żywienia do genotypu krwi może przynieść liczne korzyści zdrowotne.
Grupa krwi a dieta – czy istnieje zależność?
Jak sprawdzić, czy dana teoria ma zastosowanie w praktyce? Najlepiej – używając naukowych metod, tak, aby nikt nie miał wątpliwości co do odpowiedzi na to pytanie. Jak czytamy na stronie Państwowego Zakładu Higieny: „Nie ma dowodów naukowych na prozdrowotne działanie diety zgodnej z grupą krwi”. Zależność tę próbowano potwierdzić lub obalić wielokrotnie – można chociażby sięgnąć do pracy Jingzhou Wanga i współpracowników z University of Toronto. Nie znajdziemy tam jednak konkluzji, które pozwoliłyby z całą stanowczością potwierdzić prawdziwość tej teorii.
Faktem jest, że badania na temat związku między grupą krwi a dietą są niewystarczające i często niejednoznaczne. Badania sugerują, że skuteczność diety zależy bardziej od ogólnej jakości żywienia niż od dostosowania do grupy krwi. Również inne czynniki, takie jak aktywność fizyczna i styl życia, odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu zdrowego organizmu. Warto być świadomym, że każdy człowiek jest inny i co działa dla jednej osoby, niekoniecznie zadziała dla drugiej. Dlatego też, prowadzone na własną rękę obserwacje mogą przynieść odmienne refleksje względem oficjalnego stanowiska naukowców.
Dieta dla grupy krwi 0
Posiadacze krwi tej grupy z czynnikiem Rh- mogą czuć się wybrańcami – to zdecydowanie jedna z rzadszych grup, nie tylko w Polsce, choć i tak ustępuje na tym polu miejsca grupie AB Rh- (najrzadsza grupa krwi) której posiadaczami jest najmniejsza liczba ludzi na świecie. Ale co to ma wspólnego z jedzeniem? Zgodnie z teorią dopasowania pożywienia do posiadanej grupy krwi, właściciele „zerówki” powinny stawiać na białka zwierzęce, takie jak mięso i ryby.
Zaleca się unikanie nabiału i ograniczanie węglowodanów, zwłaszcza tych pochodzących z ziaren. Warzywa, owoce i zdrowe tłuszcze są również mile widziane. W tej diecie nie uświadczymy mleka, a chleb na śniadanie czy kolację nie powinien być posmarowany masłem.
Na liście produktów, których spożywanie nie jest zalecane, znajdziemy na przykład kalafior, ziemniaki czy brukselkę. Wiele osób może zmartwić też fakt, że mając grupę krwi 0 powinniśmy powstrzymywać się od spożywania napojów alkoholowych, zwłaszcza tych wysokoprocentowych. To wszystko, jeśli wierzyć twórcom tej teorii, pozwoli nam cieszyć się dobrym zdrowiem przez dłuższy czas.
Dieta dla grupy krwi A
Przejdźmy zatem do kolejnej z grup krwi – A, czyli jednej z popularniejszych, zwłaszcza w naszej szerokości geograficznej. Wśród zaleceń żywieniowych znajdziemy propozycje posiłków opartych na warzywach, owocach, orzechach i nasionach. Zaleca się spożywanie świeżych i sezonowych produktów. Ogólnie rzecz biorąc, dieta roślinna to coś, co będzie służyć naszemu zdrowiu – z pewnością nie tylko, jeśli jesteśmy posiadaczami akurat tej grupy krwi.
Ale coś za coś. Dieta dla grupy krwi A często zakłada ograniczenie spożycia mięsa, zwłaszcza czerwonego mięsa. Zamiast tego zaleca się spożywanie białka roślinnego, takiego jak tofu czy fasola. Czyżby ci, którym w żyłach płynie krew tej grupy byli predysponowani do bycia weganami? Jest coś na rzeczy, bo czytając kolejną pozycję z listy ograniczeń, znajdziemy tu na przykład nabiał. A zatem chcąc napić się kawy z mlekiem, powinniśmy sięgnąć po alternatywy roślinne, takie jak napoje migdałowe czy sojowe. Dieta powinna zawierać zdrowe tłuszcze, takie jak oleje roślinne, awokado czy orzechy. Zaleca się unikanie ciężkich i tłustych potraw.
Dieta dla grupy krwi B
Zgłodnieliście, chętnie zjedlibyście spory obiad, a posiadacie grupę krwi B? Sprawdźmy, co powinniście jeść, aby było to najzdrowsze dla was, oczywiście, według zwolenników diety dopasowanej do grupy krwi.
I tu zaskoczenie, bo akurat w tym przypadku w wytycznych znajdziemy zalecenie, aby stosować się do zrównoważonej diety obejmującej warzywa, owoce, orzechy, nasiona, produkty pełnoziarniste, zdrowe tłuszcze i białka. Bez żadnych przeszkód można jeść mięso. Dieta dla grupy krwi B zakłada spożywanie różnych rodzajów mięsa, w tym mięsa drobiowego, jagnięcego, cielęcego i ryb. W zależności od źródła, z którego będziemy czerpać informacje odnośnie jadłospisu, dowiemy się, że to właśnie mięso jest kluczowym składnikiem którego nie powinniśmy pomijać albo że wyjątkiem jest tu czerwone mięso, które akurat wskazane już nie jest.
Niektóre z sugestii żywieniowych pokrywają się z tymi dla innych grup krwi. Tak jest na przykład w przypadku spożycia nabiału, który dla posiadaczy grupy B także nie jest wskazany. Zalecane jest ograniczenie spożywania np. mleka krowiego. Jeść powinniśmy za to produkty bogate w zdrowie zdrowe tłuszcze. Można jednak chyba śmiało stwierdzić, że pod kątem teorii jest to najlepsza grupa krwi!
Dieta dla grupy krwi AB
Czy jeśli połączymy zalecenia i wykluczenia z dwóch poprzednich grup, to uzyskamy jadłospis dla posiadaczy krwi grupy AB? Niekoniecznie. To z jednej strony kombinacja żywnościowa dla grup podstawowych, ale poza tym w tej diecie uwzględniono specjalne wymagania żywieniowe, którymi mają cechować się osoby posiadające grupę AB. Twórcy teorii przekonują, że przewód pokarmowy takich osób jest delikatny i wrażliwy – stąd w menu królują dania lekkostrawne, pozbawione np. sporej ilości tłuszczu. A jeśli już tłuszcze, to tylko te nienasycone, na przykład kwasy Omega-3. Na talerzu powinna często gościć na przykład baranina, dziczyzna czy chude ryby.
Nie ma zakazu spożywania produktów mlecznych, choć trzeba pamiętać, że nie jest to dieta tak liberalna w kwestii spożywania nabiału, jak wcześniej wspominana dieta dla grupy krwi B.
A co z mięsem? Jeśli będziemy unikać spożywania mięsa czerwonego, to właściwie nie musimy przejmować się ograniczeniami. Warto jednak zanotować sobie kilka produktów szczególnie niepolecanych – w tym na przykład bekon, szynka wieprzowa czy kukurydza i produkty z niej powstałe.
Grupa krwi a dieta – badania naukowe
Nie ma wystarczających dowodów naukowych, które potwierdziłyby jednoznacznie skuteczność diety związanej z grupą krwi. Wskazuje się tu raczej indywidualne podejście do różnych produktów, ponieważ każdy organizm w pewnym sensie reaguje inaczej na te same pokarmy – ale bez wiązania tego z konkretną grupą. Zaleca się oparcie diety na solidnych dowodach naukowych – na przykład takich, które nie polecają wykluczania jakiejkolwiek grupy produktów, a raczej dążenie do zróżnicowanego i zbilansowanego pod kątem makroskładników jadłospisu.
Jak dieta zgodna z grupą krwi wpływa na zdrowie?
Jako że nie znaleziono poparcia w badaniach naukowych, jakoby dieta związana z grupą krwi przynosiła jednoznaczne korzyści zdrowotne – lepiej na własną rękę nie ryzykować z takimi eksperymentami. Jeżeli jesteśmy zainteresowani żywieniem bazującym na tej teorii – z pewnością lepiej będzie, jeśli najpierw skonsultujemy się z lekarzem pierwszego kontaktu i zapytamy o jego opinię. Dieta zgodnie z grupą krwi wyklucza wiele produktów, które są cennym źródłem ważnych dla nas składników, dla przykładu nabiał. Rezygnując z tych składników często nie mamy zaproponowanej żadnej alternatywy, która pozwalałaby wciąż bilansować dietę, a jak wiemy niedobory wartości odżywczych, witamin i minerałów mogą doprowadzić do poważnych kłopotów ze zdrowiem.
Eliminacje w diecie a grupa krwi
Diety eliminacyjne bywają skuteczne jedynie w pewnych, określonych sytuacjach – na przykład wtedy, gdy mamy do czynienia z alergiami lub nietolerancjami pokarmowymi czy schorzeniami przewodu pokarmowego. Wykluczanie konkretnych produktów z naszej diety powinno się odbywać za poleceniem lekarza, który wcześniej wykona szereg badań potwierdzających nasz stan zdrowia.
Najczęściej jednak diety eliminacyjne mogą prowadzić do ograniczenia różnorodności żywieniowej, a tym samym do powstawania niedoborów. Przejście na eliminację jakichkolwiek grup produktów, na własną rękę i bez lekarza prowadzącego może naprawdę kiepsko się skończyć. To jeden z argumentów naukowców przeciwnych stosowaniu teorii i praktyki „grupy krwi a dieta”.
Czy w diecie dla grupy krwi jest ziarno prawdy?
Brak jednoznacznego sprzeciwu naukowców wobec diety dostosowanej do różnych grup krwi, może insynuować, że jednak coś w tej teorii może być prawdziwe. Rożne diety eliminacyjne bywają kuszące, zwłaszcza na początku, gdy liczymy na szybkie efekty schudnięcia. Nie będzie jednak rozsądne testowanie na sobie sposobów żywienia, którym nie udowodniono prozdrowotnego działania. Istnieje wiele innych, łatwiejszych i znacznie bezpieczniejszych diet. Warto pamiętać, że odżywiać się zdrowo (a także zdrowo chudnąć) możemy stawiając na pełnowartościową, zbilansowaną dietę z dopasowanym do nas deficytem kalorycznym.
A jaką dietę możesz wybrać dla siebie, niezależnie od swojej grupy krwi?
Zbilansowana dieta, która zapewnia pokrycie zapotrzebowania zarówno na węglowodany, białko jak i tłuszcze – najczęściej jest bezpieczna dla większości osób. Aby jednak mieć pewność, że stosujemy prawidłowy sposób żywienia, warto postawić na catering dietetyczny lub pójść po jadłospis do dietetyka, który nas zważy, zmierzy i przeprowadzi dokładny wywiad.
Nie ma jednej uniwersalnej diety, która będzie idealna dla każdego, ponieważ potrzeby żywieniowe zależą od indywidualnych czynników. Mamy tu na myśli wiek, płeć, stan aktywności fizycznej, zdrowie lub jego brak oraz preferencje dotyczące jedzenia. Dieta, która będzie doskonała dla nastolatka, raczej w niczym nie będzie spełniać potrzeb jego babci, bo są to osoby w zupełnie innym momencie swojego życia i zdrowia. Niemniej jednak istnieją ogólne zasady zdrowego i sensownego odżywienia się, które nie powinny wyrządzić nikomu krzywdy:
- Jedz różnorodne produkty spożywcze ze wszystkich grup składników: owoce, warzywa, pełnoziarniste produkty zbożowe, białko pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, a także nabiał o niskiej zawartości tłuszczu.
- Unikaj przetworzonej żywności, w której znajdziesz zazwyczaj głównie sól, cukier i tłuszcze nasycone, które nie pomagają nam być zdrowym.
- Kontroluj wielkość porcji i jedz tylko wtedy, gdy jesteś głodny, dbając o regularność. Unikaj przejedzenia.
- Pij odpowiednią ilość wody – dla większości ludzi będą to około dwa litry dziennie.
Wprowadzenie tych zasad z pewnością poprawi nasze zdrowie, nawet jeśli będziemy robić to na własną rękę (pod warunkiem oczywiście, że nie mamy żadnych alergii i nietolerancji pokarmowych). To tylko kilka drobnych zmian, które jednak realizowane konsekwentnie mogą w dłuższej perspektywie czasu przynieść wymierne korzyści dla naszego zdrowia.
W dzisiejszych czasach niewiele osób dba o swoja dietę, bo jesteśmy zapracowani i zmęczeni. To dlatego najczęściej sięgamy po niezbyt dobre opcje żywieniowe – te szybkie i proste w przygotowaniu. Jeśli więc nie mamy czasu na gotowanie, postawmy na dietę pudełkową, która nas w tym wyręczy, zapewniając jednocześnie pełnowartościowe i zróżnicowane posiłki każdego dnia. Na rynku jest tak wiele różnych opcji, że z pewnością każdy znajdzie coś dostosowanego do swoich potrzeb i upodobań.
