Dieta trzustkowa

Zapalenie trzustki to choroba, która powoduje zapalenie i podrażnienie trzustki. Może to być spowodowane wieloma różnymi czynnikami, w tym rakiem trzustki, nadużywaniem alkoholu, kamieniami żółciowymi, urazem lub innymi chorobami. Zaleca przestrzeganie diety przeciwzapalnej, aby zapobiegać rakowi trzustki lub zmniejszać objawy przewlekłego zapalenia trzustki. Dowiedz się, na czym polega dieta pomagająca w leczeniu chorób trzustki i jakie produkty można jeść na diecie trzustkowej.
Dieta trzustkowa

Trzustka – funkcje w organizmie

Trzustka to mały gruczoł znajdujący się w układzie pokarmowym. Odpowiada za produkcję enzymów trawiących pokarm oraz hormonów regulujących poziom cukru we krwi. Trzustka znajduje się za żołądkiem i przed kręgosłupem. Ma 2 części – trzon trzustki wytwarza enzymy pomagające trawić pokarm, a przewód trzustkowy uchodzi do dwunastnicy (pierwszej części jelita cienkiego). Funkcją tego gruczołu jest wytwarzanie enzymów, które pomagają rozkładać żywność, a także hormonów regulujących poziom cukru we krwi.

Niestety coraz częściej stresujący tryb życia i nieprawidłowa dieta powodują choroby trzustki, do których najczęściej zaliczamy przewlekłe zapalenie trzustki (PZT) lub ostre zapalenie trzustki (OZT).

dieta trzustkowa

Dieta trzustkowa – co to

Trzustka to narząd, który odpowiada za prawidłowe trawienie pokarmów. Problemy trzustkowe to poważny sygnał do tego, aby przyjrzeć się swojej diecie i nieco ją zmodyfikować. Zadaniem diety trzustkowej jest odciążyć chory narząd i przywrócić równowagę w organizmie poprzez dostarczenie wszystkich niezbędnych składników odżywczych.

Dieta trzustkowa a choroby trzustki

Do najczęściej chorób trzustki zaliczamy przewlekłe oraz ostre zapalenie trzustki. Jakie są ich przyczyny? Z przewlekłym zapaleniem trzustki mamy do czynienia, kiedy trzustka ulega uszkodzeniom, które zaburzają jej prawidłowe funkcjonowanie. Przy przewlekłym zapaleniu trzustki najczęściej doskwierają nam silne bóle brzucha, biegunki oraz wzdęcia. Przewlekłe zapalenie trzustki bardzo często prowadzi do nieodwracalnego uszkodzenia narządu – w takim przypadku konieczne jest stosowanie odpowiedniej diety już do końca życia, ponieważ odpowiada ona za dostarczenie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K) oraz za ograniczenie niedoborów niezbędnych składników odżywczych oraz powstrzymanie spadku masy ciała.

Z ostrym zapaleniem trzustki mamy do czynienia, kiedy w naszym organizmie dochodzi do aktywacji enzymów trawiennych w trzustce, zanim jeszcze dostaną się one do przewodu pokarmowego. Zaburzenie naturalnego procesu trawiennego powoduje samotrawienie się narządu. Ostremu zapaleniu trzustki najczęściej towarzyszą dolegliwości bólowe w obrębie jamy brzusznej, wymioty, nudności. Niekiedy w przypadku ostrego zapalenia trzustki dochodzi także do problemów z oddychaniem, niedrożności jelit, zaburzeń krążenia czy nawet niewydolności nerek. Przy ostrym zapaleniu trzustki konieczna jest hospitalizacja oraz odpowiednia dieta.

Najczęstsze przyczyny niewydolności trzustki to nadużywanie alkoholu, palenie papierosów, cukrzyca lub kamica żółciowa.

Dieta w chorobach trzustki

Dieta trzustkowa ma za zadanie odciążyć chory narząd. W pierwszej kolejności powinna być dopasowana do stanu zdrowia pacjenta oraz jego ogólnej kondycji.

Dieta przy przewlekłym zapaleniu trzustki

W przypadku przewlekłego zapalenia trzustki zalecana jest dieta lekkostrawna oraz o niskiej zawartości tłuszczu oraz błonnika pokarmowego. Posiłki powinny być bogate w węglowodany. Zgodnie z zaleceniami należy spożywać średnio 2000-3000 kcal na dobę, co powinno być rozdzielone na 5-6 posiłków spożywanych w regularnych odstępach.

Dieta przy ostrym zapaleniu trzustki

W przypadku ostrego zapalenia trzustki, w zależności od stanu zdrowia pacjenta, zalecane jest całkowite zaprzestanie jedzenia i picia. Pozwoli to ukoić chorą trzustkę i złagodzić dolegliwości ze strony układu pokarmowego oraz przygotuje organizm do walki ze stanem zapalnym. Po kilkudziesięciu godzinnym poście zalecana jest doustna dieta trzustkowa, która stanowi dietę niskotłuszczową. Z czasem można zacząć stopniowo stosować dietę pełnowartościową, ale nadal z ograniczeniem tłuszczu.

Co jeść przy ostrym zapaleniu trzustki?

Ostre zapalenie trzustki wymaga stałej kontroli lekarza. Dieta musi być lekkostrawna, a posiłki spożywane w regularnych odstępach. Eliminacji podlegają produkty z dodatkiem tłuszczu, pełne błonnika pokarmowego oraz powodujące wzdęcia.

Dieta trzustkowa – zasady

Dieta trzustkowa jest podstawowym elementem w przypadku dolegliwości ze strony trzustki. Niewłaściwe odżywianie będzie tylko potęgować nieprzyjemne dolegliwości bólowe ze strony układu pokarmowego. Na diecie trzustkowej ogromne znaczenie mają produkty zalecane i zakazane, ale nie tylko. Ogromne znaczenie ma także pora jedzenia i sposób przygotowywania posiłków. Zatem jak jeść na diecie trzustkowej?

  • spożywanie 5-6 niewielkich posiłków dziennie w równych odstępach czasu,
  • przyrządzanie posiłków poprzez gotowanie, gotowanie na parze, duszenie, pieczenie,
  • spożywanie posiłków lekkostrawnych i bez dodatku tłuszczu
  • podstawą diety powinny być warzywa i owoce (najlepiej bez skórki i w formie przecierów)
  • dopasowanie diety do indywidualnych potrzeb.
zakazy na diecie trzustkowej

Dieta trzustkowa – co można jeść

  • produkty zbożowe – pieczywo jasne i czerstwe, bułki pszenne bez ziaren, drobne kasze (kasza manna), drobne makarony, ryż biały;
  • nabiał i przetwory mleczne – chude mleko, chudy twaróg, jogurt naturalny, niskotłuszczowe fermentowane produkty mleczne;
  • warzywa – młoda dynia, marchew, seler, cukinia, pietruszka, pomidor (bez skóry), gotowane ziemniaki;
  • owoce – dojrzałe banany, brzoskwinie, owoce leśne, winogrona bez pestek, cytrusy, jabłka pieczone;
  • mięso i drób – chuda cielęcina i wołowina, kurczak, królik, indyk, chudy schab;
  • ryby (chude) – pstrąg, dorsz, mintaj, flądra, sandacz, morszczuk, okoń;
  • tłuszcze – oliwa z oliwek, olej słonecznikowy, sojowy, rzepakowy, masło, miękkie margaryny;
  • napoje – kawa zbożowa z mlekiem odtłuszczonym, herbaty owocowe, herbaty ziołowe, soki owocowe i warzywne, napoje mleczno-owocowe, niegazowana woda mineralna;
  • przyprawy – koperek, zielona pietruszka, melisa, wanilia, cynamon;
  • desery

Dieta trzustkowa – czego unikać

  • produkty zbożowe – chleb żytni, razowy, chrupkie pieczywo, graham, pieczywo z pestkami lub ziarnami, pieczywo na bazie otrębów, pieczywo cukiernicze;
  • warzywa – warzywa kapustne, por, cebula, ogórek, kalafior, rzodkiew, fasolka szparagowa, zielony groszek, suche nasiona roślin strączkowych, warzywa marynowane;
  • owoce – rabarbar, gruszki, czereśnie, figi, daktyle, owoce suszone i marynowane, przeciery owocowe;
  • mięso i drób (tłuste) – gęś, kaczka, baranina, wieprzowina, dziczyzna, podroby; 
  • ryby (tłuste) – łosoś, karp, śledź, węgorz, sum, sardynki;
  • nabiał (o wysokiej zawartości tłuszczu) – mleko, sery, serki, śmietana, ser topiony, ser typu feta, sery długodojrzewające;
  • tłuszcze (zwierzęce) – słonina, boczek, smalec, margaryny twarde, tłuszcze kuchenne;
  • słodycze i desery – tłuste ciasta;
  • napoje – napoje gazowane, alkohol, mocna herbata, kakao, gorąca czekolada, kawa naturalna.

Dieta trzustkowa – przykładowy jadłospis

Śniadanie: bułka pszenna z dżemem truskawkowym, zielona herbata.

II śniadanie: shake z owoców leśnych, jogurt naturalny.

Obiad: pstrąg, koperek, warzywa gotowane, woda z cytryną.

Podwieczorek: jaglanka z bananami i cynamonem.

Kolacja: krem z białych warzyw.

Sprawdź najpopularniejsze wpisy na blogu:

Nietolerancja laktozy – objawy, przyczyny, leczenie
Zdrowe przekąski – do pracy, na imprezę
Dieta 4500 kcal – zasady, efekty, przykładowy jadłospis
Dieta 1000 kcal — ogólne zasady, przykładowe menu
Dieta 3000 kcal – zasady – efekty
Dieta 4200 kcal – zasady, efekty, przykładowy jadłospis
Dieta 3500 kcal – dieta pudełkowa, catering dietetyczny
Dieta 4000 kcal – zasady, efekty, przykładowy jadłospis
Dieta 4100 kcal – zasady, efekty, przykładowy jadłospis
Dieta 1400 kcal – zasady, efekty, przykładowy jadłospis

Najnowsze wpisy

Social Media