Nietolerancja laktozy

Co to jest laktoza

Laktoza, inaczej cukier mleczny, jest podstawowym składnikiem mleka, produktów mlecznych, a także jest obecna w mleku kobiecym. Składa się ona z dwóch cząsteczek cukru prostego: glukozy i galaktozy, połączonych wiązaniem chemicznym. Zdolność trawienia laktozy i przyswajania jej przez organizm zależy od obecności enzymu zwanego β-galaktozydazą (laktazą). Enzym ten odpowiada za rozkład cukru mlekowego na cukry proste, które następnie mogą być wchłaniane przez jelita i dostarczane do organizmu. Niestety, niektóre osoby mogą mieć trudności z trawieniem laktozy, co jest wynikiem niedoboru enzymu laktazy w organizmie.

Czym jest nietolerancja laktozy

Nietolerancja laktozy jest stanem, w którym organizm nie jest w stanie trawić laktozy, czyli cukru obecnego w mleku i produktach mlecznych. Główną przyczyną nietolerancji laktozy jest niedobór lub brak enzymu laktazy, który jest odpowiedzialny za rozkładanie laktozy na prostsze cukry – glukozę i galaktozę. W przypadku braku tego enzymu nieprzetworzona laktoza przechodzi do jelita grubego, gdzie ulega fermentacji przez bakterie jelitowe. To właśnie proces fermentacji powoduje występowanie nieprzyjemnych objawów ze strony układu pokarmowego.

Najczęściej występujące objawy nietolerancji laktozy to ból brzucha, wzdęcia, gazy oraz biegunka, które występują po spożyciu produktów zawierających laktozę. Niektórzy mogą również odczuwać ogólne złe samopoczucie lub zauważyć u siebie zmiany skórne.

Wpływ nietolerancji laktozy na organizm może być uciążliwy i wpływać na codzienne funkcjonowanie. Jednak istnieją sposoby radzenia sobie z tą nietolerancją, takie jak unikanie spożywania produktów mlecznych lub stosowanie preparatów z enzymem laktazy, które pomagają w trawieniu laktozy.

Nietolerancja laktozy – objawy

Objawy nietolerancji laktozy pojawiają się od 30 minut do 2 godzin po spożyciu przetworów mlecznych i mogą znacznie wpływać na codzienne życie osób dotkniętych tą dolegliwością. Problemy trawienne, takie jak ból brzucha, wzdęcia oraz biegunka po spożyciu nabiału, mogą być nie tylko bolesne, ale także bardzo uciążliwe. Po spożyciu laktozy wiele osób z jej nietolerancją doświadcza również wzdęć, czyli uczucia nadmiernego napięcia w jamie brzusznej. Brzuch wówczas staje się napompowany i wydaje się większy niż zwykle. Co więcej, osoby z nietolerancją laktozy często wydzielają więcej gazów niż to normalne. Z kolei biegunki po spożyciu nabiału może być uciążliwa i wpływać na funkcjonowanie codzienne.

Nietolerancja laktozy – przyczyny

Najczęstszą przyczyną nietolerancji laktozy jest brak lub niedobór enzymu laktazy w organizmie, który jest potrzebny do trawienia laktozy, czyli cukru obecnego w produktach na bazie mleka. Jaka jest jeszcze najczęstsza przyczyna niedoboru laktazy?

• Genetyczne czynniki – nietolerancja laktozy często ma podłoże genetyczne. Osoby, u których rodzice lub przodkowie mieli nietolerancję laktozy, mają większe ryzyko jej rozwoju. To dziedziczny niedobór enzymu laktazy.
• Wiek – wraz z wiekiem poziom enzymu laktazy w organizmie może spadać. W związku z tym nietolerancja laktozy może pojawić się u niektórych osób dopiero w późniejszym okresie życia.
• Choroby jelit – niektóre schorzenia lub choroby jelit mogą wpływać na zdolność organizmu do produkcji enzymu laktazy, co z kolei może prowadzić do nietolerancji laktozy.
• Uszkodzenie jelit – uszkodzenie jelit spowodowane infekcjami, zapaleniem błony śluzowej jelita czy też urazem może wpłynąć na zdolność do wchłaniania laktozy, co będzie prowadzić do jej nietolerancji.

Uczulenie na laktozę – objawy skórne

Uczulenie na laktozę może prowadzić do wystąpienia różnych objawów skórnych, które mogą być nie tylko nieprzyjemne, ale także wpływać na jakość życia. Jednym z najczęstszych objawów jest wysypka skórna, która może manifestować się w postaci swędzących plam, pęcherzyków czy też suchych i łuszczących się obszarów skóry. Objawy te mogą występować na różnych częściach ciała, takich jak twarz, szyja, ręce czy nogi. Dodatkowo uczulenie na laktozę może również powodować trudności w utrzymaniu odpowiedniego nawilżenia skóry.

W niektórych przypadkach uczulenie na laktozę może również wywoływać pokrzywkę – reakcję alergiczną charakteryzującą się pojawieniem się na skórze czerwonych bąbli lub plam o różnej wielkości.

Nietolerancja laktozy a alergia na mleko krowie

Nietolerancja laktozy i uczulenie na mleko (a właściwie to na białko mleka krowiego) to dwa różne stany zdrowia związane z reakcjami organizmu na składniki mleka mające zupełnie inne przyczyny i objawy.

Nietolerancja laktozy spowodowana brakiem lub niedoborem enzymu laktazy w organizmie, który jest potrzebny do trawienia laktozy, cukru obecnego w mleku i produktach mlecznych. Powoduje ona ból brzucha, wzdęcia, gazy, biegunkę, nudności, wymioty i odbijanie po spożyciu produktów mlecznych lub zawierających laktozę. W przypadku nietolerancji laktozy chorzy nie mogą trawić laktozy, ze względu na niedobór laktazy, który jest potrzebny do jej rozkładu na prostsze cukry.

Uczulenie na mleko (alergia na mleko) jest wynikiem reakcji układu immunologicznego na białka mleczne, takie jak kazeina lub białko serwatkowe. W tym przypadku objawy mogą być bardziej poważne i obejmować wysypkę skórną, swędzenie, trudności w oddychaniu, obrzęk warg, języka lub gardła, wymioty, biegunkę, a w przypadkach ciężkich nawet wstrząs anafilaktyczny. Mechanizm alergii związany jest z nieprawidłową reakcją układu immunologicznego na białka wchodzące w skład mleka i przetworów mlecznych. W przypadku uczulenia na mleko układ immunologiczny rozpoznaje białka mleczne jako obce i odpowiednio na nie reaguje, co prowadzi do objawów alergii.

Co jest pomocne w diagnostyce nietolerancji laktozy?

Leczenie nietolerancji laktozy zawsze powinno być poprzedzone testem. Testy diagnozujące nietolerancję laktozy często obejmują wodorowy test oddechowy lub test tolerancji laktozy. Test oddechowy wodoru polega na monitorowaniu poziomu wodoru w wydychanym powietrzu po spożyciu produktów zawierających laktozę. Jeśli poziom wodoru wzrasta, może to sugerować nietolerancję laktozy. Z kolei test tolerancji laktozy polega na podaniu pacjentowi dawki laktozy i monitorowaniu reakcji organizmu. Jeśli występują objawy takie jak ból brzucha, wzdęcia czy biegunka, może to sugerować nietolerancję laktozy.

Ważne jest jednak odróżnienie nietolerancji laktozy od alergii na mleko. Alergia na mleko jest reakcją układu odpornościowego na białka mleka krowiego, podczas gdy nietolerancja laktozy wynika z braku enzymu laktazy potrzebnego do trawienia cukru mlekowego.

Jak radzić sobie z nietolerancją laktozy?

W dzisiejszych czasach coraz więcej osób boryka się z nietolerancją laktozy, co może być wyzwaniem zarówno dla diety, jak i codziennego życia. Jednak istnieje wiele sposobów, które pomagają radzić sobie z tym problemem i cieszyć się pełnowartościową dietą bez laktozy.

Jednym z kluczowych elementów diety bezlaktozowej jest wybieranie zamienników nabiału, czyli produktów bez laktozy. Dzięki nim można nadal cieszyć się smakiem mleka, jogurtu czy sera bez obaw o nieprzyjemne objawy dolegliwości po ich spożyciu. Na rynku dostępne są różnorodne produkty takie jak mleko roślinne (np. sojowe, migdałowe), jogurty na bazie roślin (np. kokosowy, sojowy) oraz sery wegańskie.

Dodatkowo suplementacja enzymem laktazy może być pomocna w trawieniu laktozy. W aptece dostępne są tabletki lub krople zawierające laktazę, które można stosować przed spożyciem produktów z laktozą.

Niezbędna jest również konsultacja z dietetykiem specjalizującym się w diecie bezlaktozowej. Taki specjalista pomoże dostosować jadłospis do indywidualnych potrzeb i zapewni wsparcie w zakresie zdrowego odżywiania bez laktozy.

Sprawdź najpopularniejsze wpisy na blogu: