Dieta GAPS

Czym jest zespół psychologiczno-jelitowy GAPS

Dieta GAPS (z angielskiego Gut and Psychology Syndrom) to fachowo rzecz ujmując zespół psychologiczno-jelitowy. Autorka diety GAPS to amerykańska lekarka Natasha Campbell-McBride, która w swojej książce pt. „Zespół psychologiczno-jelitowy – naturalne metody leczenia autyzmu, ADHD, dysleksji, dyspraksji, depresji i schizofrenii” wydanej w 2014 roku opisała model żywienia, który jej zdaniem ma wspierać leczenie chorób neurologicznych. Badaczka zauważyła zależność pomiędzy schorzeniami psychicznymi a dolegliwościami ze strony układu pokarmowego, a w szczególności jelit. Zwróciła ona także uwagę na to, że w wielu przypadkach zmiana nawyków żywieniowych była bardziej efektywna niż tradycyjne przyjmowanie leków.

Na czym polega dieta GAPS

Dieta GAPS jest bardzo podobna do diety SCD (specific carbohydrates diet), czyli tzw. diety specyficznych węglowodanów, której założeniem jest wykluczenie z jadłospisu węglowodanów złożonych. Głównym założeniem diety GAPS jest pomoc w leczeniu chorób jelit, zmniejszenie stanów zapalnych jelit oraz poprawa mikroflory i ogólnej kondycji organizmu. To z kolei ma prowadzić do łagodzenia lub niwelowania zaburzeń neurologicznych.

Stosując dietę GAPS, należy unikać produktów przetworzonych oraz wprowadzić produkty kiszone.

Etapy diety GAPS

Dieta GAPS została podzielona na 6 etapów, które powinny być ściśle przestrzegane, aby dieta przyniosła jak najlepsze efekty. Choć z początku dieta jest bardzo restrykcyjna, to wraz z upływem czasu pozwala na włączenie do codziennego menu kolejnych produktów.

ETAP I

Pierwszy etap jest najbardziej restrykcyjny i wymagający, ponieważ polega na oczyszczeniu organizmu. Co to oznacza w praktyce? Przez około tydzień głównym posiłkiem w ciągu dnia jest rosół (bez makaronu), który powinien być przygotowany na wysokiej jakości mięsie, kościach i tłuszczu zwierzęcym. Pod koniec tego etapu do diety można włączyć soki z kiszonek (np. z kiszonej kapusty).

ETAP II

Podczas drugiego etapu diety również bazujemy na rosole. Do diety wprowadzamy także, w niewielkiej ilości, duszone i kiszone warzywa oraz żółtka jajek, nadal popijając soki z kiszonek.

ETAP III

Codzienne menu możemy rozszerzyć o awokado, gotowane lub smażone jajka, tłuszcze zwierzęce i roślinne oraz kiszone warzywa i bezzbożowe naleśniki.

ETAP IV

Do diety wprowadzamy gotowane lub pieczone mięso, bezzbożowe pieczywo oraz soki warzywne.

ETAP V

Nadszedł czas na wprowadzenie do codziennego menu gotowanych owoców oraz surowych warzyw.

ETAP VI

To ostatni etap, który pozwala na powolne i stopniowe wprowadzanie do diety miodu oraz niektórych surowych i suszonych owoców.

Dieta GAPS dzieli się na dwa okresy – wprowadzający i pełny. Etap szósty kończy okres diety wprowadzającej i zarazem jest wstępem do pełnej diety GAPS. Pełna dieta GAPS to inaczej okres diety, podczas której powinniśmy przestrzegać nowych nawyków żywieniowych i opierać codzienne odżywianie na bazie dozwolonych produktów.

Dieta GAPS – produkty zalecane

• nieprzetworzone i dobrej jakości tłuste ryby i mięso,
• domowe wywary mięsne lub warzywne, np. rosół na bazie tłuszczów zwierzęcych,
• kiszonki i soki z kiszonek,
• surowe owoce,
• surowe warzywa (wyjątkiem są warzywa skrobiowe),
• jajka, a w szczególności surowe żółtka,
• miód,
• tłuszcze roślinne,
• orzechy i nasiona
• sfermentowane produkty mleczne, np. maślanka, kwaśna śmietana, kefir,
• napoje roślinne (wyjątkiem są produkty sojowe),
• potrawy duszone,
• przyprawy, np. sól i czosnek.

Dieta GAPS – produkty niedozwolone

Stosowanie diety GAPS wymaga wykluczenia:

• wysoko przetworzonej żywności, np. wędlin, pasteryzowanych soków,
• słodyczy, słodzików, cukru i wyrobów cukierniczych,
• niesfermentowanego nabiału,
• większości nasion roślin strączkowych, np. soja, ciecierzyca,
• zbóż i pseudozbóż, czyli kukurydzy, pszenicy, ryżu, komosy ryżowej, gryki
• wszystkich warzyw skrobiowych, np. ziemniaków, batatów,
• słodzonych napojów,
• kawy, mocnej herbaty;
• alkoholu.

Efekty diety GAPS

Najważniejsze efekty stosowania diety GAPS to:

• przywrócenie prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego i trawiennego,
• lepsza praca mózgu,
• poprawa samopoczucia i ogólnej kondycji organizmu.

Kto powinien stosować dietę GAPS

Do zasad diety GAPS powinny stosować się osoby cierpiące na zaburzenia psychiczne i neurologiczne, takie jak autyzm, depresja, ADHD, dysleksja czy dyspraksja. Bardzo często dietą GAPS posługują się też osoby, które chcą zapobiegać rozwojowi tychże schorzeń lub które chcą wspomóc proces leczenia.

Bycie na diecie GAPS jest również zalecane pacjentom z epilepsją czy ze schizofrenią, pacjentom z zaburzeniami afektywnymi dwubiegunowymi, stanami lękowymi oraz pacjentom borykającym się z dolegliwościami ze strony przewodu pokarmowego.

Czy bycie na diecie GAPS jest bezpieczne?

Jeśli Twoim celem jest pozbycie się zbędnych kilogramów, musisz postawić na zdrowe i różnorodne posiłki i Dieta GAPS to jedna z najbardziej restrykcyjnych diet. Wymaga ona wyeliminowania z codziennego jadłospisu wielu artykułów spożywczych, a co za tym idzie wielu ważnych dla naszego organizmu składników odżywczych, jak np. błonnika pokarmowego czy witamin z grupy B. Choć każdy organizm reaguje inaczej, to bycie na diecie GAPS bezwzględnie wymaga konsultacji z lekarzem. Należy również pamiętać, że skuteczność założeń diety nie jest w żaden sposób potwierdzona. O ile wykluczenie z diety żywności przetworzonej z całą pewnością będzie miało pozytywny wpływ na nasz organizm, to pozostałe restrykcje mogą przynieść więcej szkody niż pożytku.

Przykładowy jadłospis diety GAPS

Przepisy diety GAPS opierają się zaledwie na kilku grupach produktów, dlatego przykładowe menu dla tej diety może wyglądać następująco:

Śniadanie: jajecznica na maśle klarowanym z pomidorami,

II śniadanie: sok owocowo-warzywny

Obiad: czysty rosół

Podwieczorek: naleśniki bezzbożowe, surowe owoce, jogurt naturalny, miód,

Kolacja: zupa krem na wywarze mięsno-warzywnym, porcja gotowanego mięsa.

Sprawdź najpopularniejsze wpisy na blogu: