Stres oksydacyjny

Stres oksydacyjny to zaburzenie równowagi pomiędzy przeciwutleniaczami a utleniaczami. Stan ten występujący w formie przewlekłej może prowadzić do poważnych chorób cywilizacyjnych i szybszego starzenia się skóry. Czy zmiana nawyków żywieniowych jest wystarczająca walce z atakiem wolnych rodników? Dowiedz się jak rozpoznać stres oksydacyjny i jak mu zapobiegać!
Stres oksydacyjny

Co to stres oksydacyjny

Do stresu oksydacyjnego dochodzi w momencie, kiedy w naszym organizmie poziom wolnych rodników (utleniaczy) nie odpowiada poziomowi antyoksydantów (przekracza poziom przeciwutleniaczy). Wolne rodniki atakują zdrowe komórki i uszkadzają błony komórkowe, powodując ich obumieranie, z kolei antyoksydanty hamują rozwój wolnych rodników.

stres oksydacyjny

Jak powstaje stres oksydacyjny

Wolne rodniki powstają w procesie oddychania, kiedy organizm przetwarza dostarczany tlen w energię. Część tego tlenu zamienia się w szkodliwe cząsteczki, które uszkadzają komórki odpowiedzialne za prawidłowe funkcjonowanie organizmu, np. DNA komórek organizmu.

Do walki z wolnymi rodnikami niezbędne są przeciwutleniacze, czyli antyoksydanty spowalniające utlenianie oraz chroniące przed szkodliwym działaniem oksydantów. Co to oznacza? Utleniacze „wyłapują” nadmiar wolnych rodników w organizmie i pomagają w pozbyciu z krwiobiegu substancji toksycznych.

Mówić prościej – stres oksydacyjny powstaje w momencie, kiedy nasz organizm nie jest w stanie wyprodukować odpowiedniej ilości przeciwutleniaczy niezbędnych do zwalczania szkodliwego działania oksydantów. Przez to nasz organizm słabnie i staje się bardziej podatny na różnego rodzaju choroby.

Stres oksydacyjny przyczyny

Stres oksydacyjny zdobył miano choroby cywilizacyjnej, ponieważ prowadzi do niego niezdrowy tryb życia i szereg warunków środowiskowych. W kontekście stresu oksydacyjnego przywołuje się najczęściej następujące przyczyny:

  • niezdrowy styl życia,
  • nieodpowiednia dieta bogata w utlenione tłuszcze, cukry, oraz związki chemiczne,
  • spożywanie wysokoprzetworzonej żywności,
  • nadużywanie alkoholu i palenie papierosów,
  • brak odpowiedniej ilości snu,
  • długotrwały stres,
  • zbyt intensywny wysiłek fizyczny,
  • zanieczyszczenia powietrza,
  • zanieczyszczone środowisko życia i pracy,
  • długa ekspozycja na promieniowanie słoneczne,

To jednak nie wszystkie przyczyny stresu oksydacyjnego. Do zaburzenia równowagi oksydacyjnej dochodzi te z na skutek zażywania niektórych leków, np. antykoncepcyjnych, antydepresyjnych czy sterydów. Istotną przyczyną stresu oksydacyjnego jest też wiek. Wraz z upływem lat mechanizmy obronne organizmu przed nadmiarem wolnych rodników znacznie słabną.

Skoro nadmierna aktywność może powodować stres oksydacyjny, to oznacza to, że musimy zrezygnować z regularnego wysiłku fizycznego? Oczywiście, że nie. Niewskazany jest tylko nadmierny wysiłek fizyczny. Lekkie ćwiczenia i aktywność fizyczna w ciągu dnia są wręcz zalecane.

stres oksydacyjny

Skutki stresu oksydacyjnego

Stres oksydacyjny prowadzi do zanieczyszczenia organizmu i uszkodzenia DNA komórek i uszkodzenia cząstek białka. To z kolei powoduje spadek odporności organizmu, co w konsekwencji przyczynia się do rozwoju chorób płuc, chorób układu oddechowego, zaburzeń pracy nerek i chorób układu moczowego, zaburzeń hormonalnych. Stres oksydacyjny może także sprzyjać rozwojowi nowotworów.

Stres oksydacyjny może powodować także udar mózgu, zawał mięśnia sercowego, oraz choroby neurodegeneracyjne (Alzhaimer, Parkinson).

Stres oksydacyjny – objawy

Objawy stresu oksydacyjnego są niejasne i niejednoznaczne. Bardzo łatwo można je przypisać wielu różnym chorobom i infekcjom. Jakie objawy najczęściej wiążą się ze stresem oksydacyjnym?

  • przewlekły ból głowy,
  • migreny,
  • senność,
  • ogólne osłabienie,
  • bóle mięśni i stawów,
  • stany zapalne,
  • problemy z trawieniem,
  • wysypka.
stres oksydacyjny

Stres oksydacyjny – leczenie

Walka ze stresem oksydacyjnym polega na wykluczeniu czynników, które szkodzą naszemu organizmowi. Aby wyeliminować wolne rodniki i nie dopuścić do dalszego uszkodzenia komórek zaleca się zrezygnować z używek, dbać o odpowiednie nawodnienie organizmu oraz pamiętać o umiarkowanej aktywności fizycznej. Kluczem do sukcesu jest również nauczenie się radzenia sobie ze stresem. W stresie oksydacyjnym główną rolę odgrywa też dieta bogata antyoksydanty.

Stres oksydacyjny – profilaktyka

Na czym polega profilaktyka stresu oksydacyjny? Aby zabezpieczyć się przed działaniem wolnych rodników, zadbaj o prawidłową dietę i zdrowy styl życia. Czego zatem powinno się unikać?

  • wysoko przetworzonej żywności,
  • pryskanych i sztucznie nawożonych owoców i warzyw,
  • spleśniałych warzyw i owoców (także odkrawania spleśniałych i obitych fragmentów),
  • wędzonych produktów (szkodliwe węglowodory aromatyczne powstają podczas wędzenia),
  • smażonych i przypalonych dań (szkodliwe dla zdrowia związki aminowe powstają podczas smażenia i obecne są także w produktach przypalonych),
  • peklowanego mięsa (ze względu na obecne w nim szkodliwe związki nitrozoaminowe).

Jakie produkty są szczególnie mile widziane w naszej diecie?

  • świeże warzywa i owoce,
  • kakao,
  • nasiona chia,
  • zielona herbata.

O czym warto pamiętać? Warzywa i owoce nie powinny być poddawane długiej obróbce termicznej, ponieważ wysoka temperatura zabija antyoksydanty.

Sprawdź najpopularniejsze wpisy na blogu:

Dieta redukcyjna – jakie są jej zasady? Co jeść? Sprawdź!
Dieta Paleo – na czym polega? jak zacząć?
Dieta GAPS – przepisy, etapy. Zespół psychologiczno-jelitowy
Detoks organizmu – detoksykacja (oczyszczanie) organizmu z toksyn
Dieta śródziemnomorska – zasady, efekty, co jeść
Dieta trzustkowa – zasady i produkty dozwolone
Dieta wątrobowa – co można jeść i zasady
Dieta wegetariańska (bez mięsa) – co jeść?
Niskokaloryczne jedzenie – 23 pomysły, które Ci pomogą
Piramida zdrowego żywienia – czym jest? Sprawdź na blogu!

Najnowsze wpisy

Social Media